RADY GMINY BARGŁÓW KOŚCIELNY 

w sprawie przyjęcia „Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2008-2012 ”

                 Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym      (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz.1271, Nr 214, poz.1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162 poz.1568,   z 2004 r., Nr 102 poz.1055, Nr 116 poz. 1203, Nr.167, poz.1759, z 2005r, Nr.172, poz.1441, Nr.175, poz. 1457, z 2006r, Nr.17, poz. 128, Nr.181, poz.1337, z 2007r Nr.48, poz. 327, Nr. 138, poz. 974 i Nr.173, poz.1218) oraz art. 17 ust.1 pkt. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001, Nr. 273, poz. 2703, z 2005r, Nr. 64, poz. 565, Nr. 94, poz. 788, Nr.179, poz. 1487, Nr. 180, poz. 1493, z 2006r, Nr. 144, poz. 1043, Nr. 186, poz. 1380, Nr. 249, poz. 1831, Nr. 251, poz. 1844, z 2007, Nr. 35, poz. 219, Nr.36, poz. 226, Nr. 48, poz. 320, Nr. 120, poz. 818, Nr. 209, poz. 1519, Nr. 221, poz. 1649) i art. 4¹ ust.2 ustawy z dnia z dnia 26 października 1982 r.o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U z 2007r, Nr. 70, poz. 473 , Nr. 115, poz. 793 i Nr.176, poz. 1238) uchwala się, co następuje:

§ 1. Przyjmuje się„Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2008-2012 ” stanowiącą załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Przyjmuje się „ Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2008”, stanowiący załącznik do Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2008-2012.

§ 3. Traci moc uchwała nr. VII/59/07 Rady Gminy Bargłów Kościelny z dnia 28 grudnia 2007r w sprawie przyjęcia „Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2008-2012” .

§ 4. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Bargłów Kościelny .

1.      Diagnozowanie przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej.

2.      Pomoc osobom i rodzinom w tym na rzecz dzieci i młodzieży.

3.      Rozszerzenie oferty działań na rzecz osób starszych .

4.      Pomoc osobom niepełnosprawnym ( ze szczególnym uwzględnieniem osób z zaburzeniami psychicznymi ).

5.      Doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych .

6.      Pozyskiwanie środków finansowych na realizację celów operacyjno-strategicznych.

Dział V.   Ochrona zdrowia i profilaktyka

Dział VI. PLAN FINANSOWY GMINNEJ STRATEGII PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA LATA 2008-2012

VIII. Monitoring i ewaluacja Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych

                  Celem głównym w sferze działań socjalnych jest stworzenie warunków umożliwiających jednostkom i rodzinom dostęp do wsparcia społecznego i zasobów społecznych pozwalający na

      osiągnięcie stanu samodzielnego funkcjonowania. Elementem strategii jest współdziałanie a nie

      zastępowanie działań poszczególnych ludzi i grup w celu budowy społeczeństwa zaradnego

               Zjawisko ubóstwa i niedostatku materialnego rodzin, problemy z uzależnieniem od alkoholu lub

      narkotyków, połączone z przewlekłością chorób oraz bezradnością osób samotnych, starszych i

      niepełnosprawnych zmuszają społeczność lokalną do inicjowania i realizacji działań zmniejszających ich natężenie.

       Współcześnie nadal występują różnego rodzaju kryzysy społeczne związane z bezrobociem

 i pogorszeniem warunków bytu ludności. Bezrobotni często stają się świadczeniobiorcami pomocy społecznej narażonymi na społeczną marginalizację. Zadaniem Gminy jest udzielanie wsparcia osobom i rodzinom umożliwiającego ich samodzielną egzystencję oraz zapewniającego realizację ról społecznych i możliwości rozwoju. Skuteczność działań Gminy w tym względzie jest uwarunkowana kompleksowym podejściem do problemów społecznych i wprowadzeniem systemowych rozwiązań.

Impulsem skłaniającym do opracowania niniejszej strategii były wymogi formalne, a także konieczność opracowania spójnego systemu rozwiązywania problemów występujących w szeroko rozumianej sferze życia społecznego. Realizacja strategii przewidziana jest na lata 2008 – 2012. Jest to czas niezbędny do pełnej realizacji zaplanowanych celów.

       Do prac nad Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych przystąpiono na mocy Zarządzenia Wójta Gminy Bargłów Kościelny NR 76/08 z dnia 10 marca 2008 roku, którym powołano Zespół do opracowania projektu Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Bargłów Kościelny. Opracowanie dokumentu poprzedziły spotkania z przedstawicielami środowisk i grup społecznych oraz organizacji i instytucji z terenu gminy Bargłów Kościelny.

II.   Diagnoza stanu istniejącego i uwarunkowań realizacyjnych

     Podstawę opracowania strategii stanowiły materiały źródłowe powstałe i zgromadzone w wyniku prac Zespołu oraz materiały będące wynikiem badań ankietowych różnych środowisk i grup społecznych.

Realizacja zadań postawionych przed pomocą społeczną (zarówno na poziomie społeczności lokalnej, jak i na poziomie rodziny i jednostki), a także konieczność wypracowania niekonwencjonalnych form pomocy, wymaga profesjonalnego i systemowego diagnozowania problemów społecznych w skali gminy. Diagnoza problemów społecznych występujących na terenie gminy Bargłów Kościelny została sporządzona w oparciu o dane będące w dyspozycji Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bargłowie Kościelnym uzyskane w toku bieżącej jego działalności.

        W opracowaniu Strategii wykorzystano również informacje pochodzące z badań własnych, przeprowadzonych przez członków Zespołu, powstałe w oparciu o indywidualne rozmowy i analizę ankiet oraz innych posiadanych informacji.

       Zespół ds. opracowania Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych przygotował materiały źródłowe, niezbędne dla diagnozy sytuacji społecznej w Bargłowie Kościelnym, co pozwoliło na wypracowanie kierunków strategicznych działań odniesionych do rzeczywistych problemów społeczności lokalnej i wskazanie skutecznych kierunków działań dla ich rozwiązania, a także ustalenie układu współpracy instytucjonalnej dla poszczególnych problemów społecznych.

      W oparciu o diagnozę sytuacji społecznej, została opracowana strategia rozwiązywania problemów pomocy społecznej na najbliższe lata, która jest rozwinięciem działań oraz założeń programowych realizowanych w sferze pomocy społecznej w Bargłowie Kościelnym. Sukcesywnie w toku prac strategicznych następowało przeformułowanie roli i zadań Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, a także sposobów realizacji świadczonej pomocy.

W ramach prac strategicznych dokonano przejścia od modelu pomocy, którego zasadniczą funkcją było udzielanie wsparcia materialnego, do modelu nastawionego na wzmocnienie postaw aktywnych oraz wspieranie osób i rodzin zgłaszających się z prośbą o pomoc w rozwiązywaniu problemów przede wszystkim dzięki wyspecjalizowanej pracy socjalnej.

    W procesie realizacji strategii, kierunki i działania powinny być aktualizowane i dostosowane do zmieniającej się rzeczywistości i otoczenia społeczno-gospodarczego. Przyjęcie strategii stanowi proces otwierający długoterminowe planowanie polityki społecznej. Strategia jest bowiem podstawą do podejmowania długofalowych zintegrowanych działań rozwojowych w sferze społecznej oraz wdrażania rozwiązań w postaci programów lokalnych, mających na uwadze realizację celów zawartych w Strategii.

        Wypracowana lista propozycji projektowych ze sfery polityki społecznej, stanowi integralną część Strategii i zawiera konkretne wskazania przedsięwzięć, mających na celu uzupełnienie kierunków strategicznych. Cele i kierunki działań są zgodne ze wskazaniami innych dokumentów o charakterze programowym z obszaru polityki społecznej

Proces konsultacji społecznych i jego wyniki

W procesie opracowania Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych istotną rolę odegrały konsultacje społeczne, mające na celu zbudowanie sprawnego modelu organizacyjnego dla realizacji celów zatrudnieniowych na obszarze gminy. Metoda aktywnego planowania zrealizowana została z udziałem przedstawicieli następujących środowisk i organizacji:

• lokalnej przedsiębiorczości
• instytucji rynku pracy
• przedstawicieli grup bezrobotnych
• przedstawicieli Samorządu Gminy Bargłów Kościelny
• przedstawicieli organizacji społecznych ,
• parafii z terenu Gminy Bargłów Kościelny
• instytucji opieki zdrowotnej

      W procesie planowania strategicznego istotnym elementem uspołecznienia były skierowane do mieszkańców ankiety.

Procesem ankietowania objęto 50 osób - mieszkańców gminy. Ankiety skierowano do mieszkańców za pośrednictwem GOPS, co gwarantowało dotarcie do wybranych grup docelowych.

Strategia jest zgodna ze Wojewódzką Strategią Polityki Społecznej na lata 2006-2013

1. Sytuacja demograficzna Gminy Bargłów Kościelny

 Gmina Bargłów Kościelny położona jest na styku Niziny Podlaskiej i Pojezierza Mazurskiego, w środkowej części województwa podlaskiego, w powiecie augustowskim. W województwie podlaskim sąsiaduje z gminami Augustów , Goniądz. Kalinowo, Rajgród i Sztabin , co przedstawia poniższa mapka:

 

Rzeźba terenu charakteryzuje się dwoma typami form – wysoczyzny polodowcowej oraz obniżeń i ciągów dolin. Około 6% powierzchni Gminy zajmują wody powierzchniowe, z czego 5,8% to jeziora. Największe z nich to jezioro Dręstwo nazywane też jeziorem Dreństwo, położone w południowo – zachodniej części Gminy. Drugim co do wielkości jest jezioro Tajno. Południowa cześć Gminy to Dolina Rzeki Biebrza. Przez Gminę płynie również rzeka Netta.

Lasy Gminy Bargłów Kościelny zajmują ok. 2 626 ha, stopień lesistości wynosi
ok. 14%. Są to głównie lasy państwowe. Największy odsetek lasów występuje
w okolicach Kukowa, Solistówki i Tajenka. 

    Użytki rolne w gminie Bargłów Kościelny stanowią 73,5%ogółu powierzchni, dlatego podstawowym źródłem utrzymania w gminie jest rolnictwo. Przeważają gospodarstwa o areale 15 ha, których  jest  ok. 40%oraz  o  powierzchni 30 ha co stanowi 10% ogółu.

 Przeważają role klasy IV a, IV b .( dane w/g. powiatowej ewidencji gruntów).

    W gminie zarejestrowanych jest 101podmiotów gospodarczych z czego zdecydowana większość są to firmy zatrudniające nie więcej jak 2 pracowników.

Gmina jest usytuowana na terenach atrakcyjnych turystycznie. Dodatkowym jej walorem jest czyste środowisko naturalne i przynależność do Zielonych Płuc Polski.

Gmina Bargłów Kościelny ma powierzchnię 188 km² i jest zamieszkiwana przez ok. 6 000 osób.  Sieć osadniczą w gminie tworzy 30 miejscowości wiejskich, wchodzących w skład 30 sołectw. Największą miejscowością jest siedziba Gminy – Bargłów Kościelny, w której mieszka ponad 800 mieszkańców.

      Mieszkańcy Gminy korzystają z usług ponad lokalnych w zakresie szkolnictwa średniego, ochrony zdrowia, kultury, sportu, administracji, obsługi finansowej, ubezpieczeń i innych, zlokalizowanych w mieście Augustów – siedzibie Powiatu Augustowskiego.

1.2. Ludność Gminy

Jednym z podstawowych uwarunkowań rozwoju Gminy jest jej sytuacja demograficzna, w tym przekształcenia w strukturze ludności. W latach 2005 –2007 liczba mieszkańców wykazywała tendencję malejącą.

                     W roku 2007 Gmina Bargłów Kościelny liczyła 5.978 mieszkańców,
w tym: 2 996 mężczyzn i 2 982 kobiet. Gęstość zaludnienia na obszarze Gminy wyniosła ok. 31 osób na 1 km².

        Poniżej przedstawiono strukturę wiekową ludności w podziale ze względu na wiek w latach 2005 – 2007

Struktura wiekowa ludności w latach 2005-2007

   Analizując strukturę demograficzną Gminy pod względem liczby osób
w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym na każde 1000 osób w wieku produkcyjnym przypadały w Gminie średnio 716osób w wieku nieprodukcyjnym.

Wyniki analizy zmian wielkości podstawowych danych demograficznych
w Gminie oraz ocena obserwowanych zjawisk i ich konsekwencji muszą być przedmiotem stałego monitoringu, uzupełniania i poszerzania bazy danych oraz powtórnego dokonywania szacunku prognozy, w celu wychwycenia tendencji demograficznych na terenie Gminy. Jest to konieczne przede wszystkim z punktu widzenia programowania inwestycji gminnych, wielkości bazy oświatowej oraz rozwoju pozostałej infrastruktury komunalnej, technicznej i społecznej.

1.Stworzenie warunków celem umożliwienia osobom i rodzinom przezwyciężenie sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne możliwości i uprawnienia.

2.Stworzenie warunków celem podniesienia   poziomu życia społeczności lokalnej , zwiększenia aktywności tej społeczności oraz jej integracji a także celem zmniejszenia przeszkód w dostępie do edukacji , sportu i rekreacji.

IV. Określenie Celów Operacyjnych :

1.      Diagnozowanie przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej.

2.      Pomoc osobom i rodzinom w tym na rzecz dzieci i młodzieży.

4. Pomoc osobom niepełnosprawnym ( ze szczególnym uwzględnieniem osób z zaburzeniami psychicznymi ).

5. Doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych zatrudnionych w Ośrodku Pomocy Społecznej.

6. Pozyskiwanie środków finansowych na realizację celów operacyjno-strategicznych.

1.1. Diagnozowanie przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej.

Z przeprowadzonej przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Bargłowie Kościelnym diagnozy wynika, że główną przyczyną korzystania z pomocy społecznej jest :

·         bezrobocie,

·         niepełnosprawność,

·         długotrwała choroba,

·         problemy związane ze strukturą rodziny np. rodzina niepełna,

·         bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych.

·         alkoholizm

Powyższe obrazuje tabela udzielonych świadczeń z uwzględnieniem przyczyny:

Przyczyny udzielanych świadczeń	2005	2006	2007
Bezrobocie	110	123	138
Niepełnosprawność	11	13	63
Długotrwała choroba	25	29	37
Problemy związane ze strukturą rodziny	21	23	40
Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych - rodziny wielodzietne	70	73	136

1.       Analiza rzeczywistych potrzeb społecznych.

2.       Składanie zapotrzebowań na pomoc finansową niezbędną do zaspokojenia potrzeb.

3.       Rozpoznanie głównych problemów społecznych i ich zasięgu.

4.       Ustalenie zasad współpracy przy wymianie informacji między instytucjami i organizacjami współpracującymi z ośrodkiem pomocy społecznej.

5.       Przystąpienie do programów podnoszących poziom integracji społecznej

·         Poakcesyjny Program Wspierania Obszarów Wiejskich

·         Program Operacyjny Kapitał Ludzki , działanie 7.1.1 – rozwój i upowszechnienie aktywnej   integracji

6.       Analiza skarg, wniosków, interwencji osób korzystających z pomocy społecznej.

1.      Rozpoznanie źródła zagrożeń życia społecznego na terenie Gminy.

2.      Opracowanie diagnozy i wykorzystanie uzyskanych informacji w działaniach w zakresie pomocy społecznej.

3.      Zwiększenie efektywności działań i skuteczne reagowanie ośrodka pomocy społecznej oraz organizacji i instytucji współpracujących na aktualnie występujące problemy.

4.      Wykorzystanie w celach profilaktycznych informacji o przyczynach korzystania z pomocy społecznej.

5.      Zwiększenie poziomu integracji społecznej poprzez oddolną inicjatywę środowisk lokalnych.

Jednym z ważniejszych priorytetów pomocy społecznej jest pomoc osobom i rodzinom, w tym rodzinom dysfunkcyjnym. Do zadań w tym zakresie należy przeciwdziałanie ubóstwu i bezrobociu. Pomoc ta winna umożliwiać wyprowadzenie osób i rodzin z trudnej sytuacji życiowej aby zapobiec ich marginalizacji. Służyć temu mają różnorodne formy aktywizacji zawodowej, skierowane szczególnie do zagrożonych bezrobociem. Bardzo poważny problem stanowi bezrobocie ukryte, którego liczba trudna jest do oszacowania. Zjawisko to powiększa się w wyniku przemian strukturalnych w rolnictwie. Cechą tej grupy społecznej jest relatywnie niski poziom wykształcenia. Dlatego też duże znaczenie ma